Bosowice


Bosowice – wieś położona na płaskowyżu ciągnącym się wzdłuż rzeki Sanicy. Nazwa zapisywana była różnie: Boseno (1211r.), Boszonicze (XV w.), Boschowicze. Należała do parafii w Kargowie, do której należy obecnie. W 1211 roku była własnością klasztoru premonstrateńskiego w Busku. W 1255 roku Bolesław Wstydliwy oddał ją rycerzowi Falkowi synowi Dzierżka. W 1373 roku właścicielem wsi był Janusz z Bosowic, w 1388 roku Hinczka z Bossowic, potem w latach 1405-1443 Maciej de Bossocicze herbu Grzymała. Z opisu Jana Długosza, z roku 1470-1480 wynika, że jest wieś Boschowicze, w której stoi dwór obronny, rycerski, a dziedzicem jej jest Feliks Oleśnicki. W pierwszej połowie XV wieku część Bosowic należała do ojca Anny Tęczyńskiej, która wniosła ją w wianie do domu Jana Głowacza z Oleśnicy herbu Dębno, jednego z najbogatszych możnowładców w Małopolsce. Niedługo po śmierci Anny Tęczyńskiej, około roku 1477, właścicielem wsi został jej syn Feliks Oleśnicki, dziedzic Oleśnicy i Pińczowa. Ten w roku 1508 swoje dziedzictwo zostawił Andrzejowi Marchockiemu, dziedzicowi wsi Góra, Janowice, Januszowice, Raczyce. Gdy zmarł w 1539 roku, spadek po nim wziął jego brat Jan z Oleśnicy i Pińczowa. W latach 1574 – 1589 właścicielami wsi byli Zborowscy. W latach 1619 – 1670 właścicielami wsi były rody Hinków i Toporczyków. W roku 1783 właścicielem wsi Bosowice, Wólka Bosowska, Żerniki Dolne, folwark Toporów, osada młynarska Dąbrówka, Chałupki, Tuczępy, Sieczków był Ludwik Różycki. W 1840 roku wzniesiono tu dwór klasycystyczny należący do rodziny Bossowskich herbu Ślepowron. Hrabia Józef Bossowski był oddanym i czynnym patriotą, a za udział w powstaniu listopadowym ów dwór mu odebrano, a jego zesłano na Sybir, skąd uciekł i uniknął kary śmierci. Potem dwór był własnością Mayzlów, Genowefy Kamińskiej, Rózikowskich, Goczantów, Kalinków, Staszowskich, Mateckich. W okresie walk legionistów, na jedną noc zatrzymał się tu Marszałek Józef Piłsudski.   Kolejnymi właścicielami wsi, a było ich wielu byli: Stanisław Różycki, rodzina Wielowiejskich, Kamińskich. W roku 1919 jako dziedziczka wsi podana jest Maria z  Dąbskich żona Edwarda Kalinki. Podczas II wojny światowej siedzibę we dworze miało gestapo. Po II wojnie światowej w dworze bosowskim mieściła się szkoła powszechna, a gruntem zawiadywało Państwowe Gospodarstwo Rolne. W samym dworze umieszczono chlewnię i oborę. W tej chwili we dworze, mocno już zdewastowanym mieszkają Państwo Nowiccy, którzy mimo starszego wieku próbują go zagospodarować dla własnych potrzeb, ale też dla zwiedzających. Przez wieś przepływają dwie rzeki Sanica i Bród.

Źródło: D. Kalina, M. Mirowski „Miasto i gmina Stopnica. Dzieje i zabytki”