1. Czy będzie możliwe przekazanie nieruchomości rolnych na rzecz dzieci mieszkających w mieście?

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, która przewiduje m.in. zmianę ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nie ingeruje w nabywanie nieruchomości rolnych przez dzieci oraz inne osoby bliskie zbywcy tj. zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione.

2. Czy dzieci rolnika mieszkające w mieście, które odziedziczą po rodzicach grunty rolne będą musiały je uprawiać osobiście?

Osoby, które odziedziczą nieruchomości rolne po rodzicach nie będą miały obowiązku osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład których weszły nieruchomości rolne, które odziedziczyły. 

3. Czy rolnik będzie mógł przekazać swojemu dziecku grunty rolne o powierzchni łącznej przekraczającej 300 ha?

Tak, przekazanie nieruchomości rolnych na rzecz osób bliskich może nastąpić niezależnie od powierzchni tych nieruchomości.

4. Jakie obowiązki będzie miał rolnik, który nabędzie nieruchomość rolną na rynku prywatnym?

Nabywca nieruchomości rolnej, za wyjątkiem osoby bliskiej zbywcy, zobowiązany będzie do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna przez okres 10 lat. W tym czasie bez zgody sądu nie będzie możliwa sprzedaż nieruchomości rolnej ani oddanie jej w posiadanie na rzecz innych podmiotów

5. W jakich przypadkach Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych wydawać będzie zgodę na kupno nieruchomości rolnej na rynku prywatnym przez osobę inną niż rolnik indywidualny?

Zgoda na nabycie nieruchomości rolnej przez osoby fizyczne i prawne następować będzie na wniosek zbywcy, jeżeli:

1) wykaże on, że nie było możliwości nabycia nieruchomości rolnej przez rolnika indywidualnego, osobę bliską zbywcy, Skarb Państwa, jednostkę samorządu terytorialnego oraz kościelną osobę prawną lub związek wyznaniowy,

2) nabywca daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej,

3) w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych;

Ponadto zgoda będzie mogła zostać wyrażona na wniosek osoby fizycznej zamierzającej utworzyć gospodarstwo rodzinne, która:

1) posiada kwalifikacje rolnicze albo której, pod warunkiem uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, przyznano pomoc, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2013 r. poz. 173, z 2015 r. poz. 349 oraz z 2016 r. poz. 337) albo w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 349 i 1888 oraz z 2016 r. poz. 337), a termin na uzupełnienie tych kwalifikacji jeszcze nie upłynął,

2) daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej,

3) zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego

6. Co będzie w przypadku gdy Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych odmówi wyrażenia zgody na sprzedaż nieruchomości rolnej na rynku prywatnym?

W przypadku niewyrażenia przez Prezesa Agencji zgody na nabycie nieruchomości rolnej, Agencja, na pisemne żądanie zbywcy złożone w terminie miesiąca od dnia, w którym decyzja o niewyrażeniu zgody stała się ostateczna, będzie obowiązana do złożenia oświadczenia o nabyciu nieruchomości rolnej za zapłatą równowartości pieniężnej odpowiadającej jej wartości rynkowej określonej przez Agencję przy zastosowaniu sposobów ustalania wartości nieruchomości przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.

7. Czy rolnik indywidualny będzie musiał podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników?

Nie, ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, która przewiduje m.in. zmianę ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nie nakłada na rolników indywidualnych obowiązku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. 

8. W jakich przypadkach Agencji Nieruchomości Rolnych nie będzie przysługiwać prawo pierwokupu nieruchomości rolnej?

Zgodnie z ustawą o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz z zmianie niektórych ustaw, która przewiduje m.in. zmianę ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego prawo pierwokupu nie będzie przysługiwać w przypadku gdy:

1) nabywcą nieruchomości rolnej będzie:

a) jednostka samorządu terytorialnego,

b) Skarb Państwa,

c) osoba bliska zbywcy;

2) nabycie nieruchomości rolnej następować będzie za zgodą Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych;

3) sprzedaż następować będzie między osobami prawnymi tego samego kościoła lub związku wyznaniowego,

4) w wyniku sprzedaży powiększone zostanie gospodarstwo rodzinne jednak do powierzchni nie większej niż 300 ha użytków rolnych, a nabywana nieruchomość rolna jest położona w gminie. w której ma miejsce zamieszkania nabywca, lub w gminie graniczącej z tą gminą.

9. Po jakiej cenie Agencja Nieruchomości Rolnych będzie nabywać grunty w ramach prawa pierwokupu?

Nabycie nieruchomości rolne w wyniku skorzystania z prawa pierwokupu, co do zasady następuje po cenie jaką strony ustaliły w umowie sprzedaży. Jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości rażąco odbiegać będzie od wartości rynkowej, to wówczas Agencja Nieruchomości Rolnych, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, będzie mogła wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości. Sąd natomiast ustala cenę nieruchomości przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. 

10.Czy będę mógł sprzedać nieruchomość rolną o małej powierzchni innej osobie niż rolnik?

Przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie będą mieć zastosowania do:

1) nieruchomości rolnych przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele nierolne,

2) gruntów rolnych zabudowanych o powierzchni nie przekraczającej 0,5 ha, które w dniu wejścia w życie ustawy, zajęte są pod budynki mieszkalne oraz budynki, budowle i urządzenia niewykorzystywane obecnie do produkcji rolniczej, wraz z gruntami do nich przyległymi umożliwiającymi ich właściwe wykorzystanie oraz zajętymi na urządzenie ogródka przydomowego – jeżeli grunty te tworzą zorganizowaną całość gospodarczą oraz nie zostały wyłączone z produkcji rolnej w rozumieniu ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 909, 1338 i 1695);

3) nieruchomości rolnych, które w dniu wejścia w życie ustawy, w ostatecznych decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przeznaczone są na cele inne niż rolne,

4) nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha.

W powyższych przypadkach nieruchomość rolna będzie mogła być sprzedana na rzecz każdego podmiot.

11. Czy będę mógł nabyć nieruchomość Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa jeżeli będę chciał powiększyć swoje gospodarstwo?

Wstrzymanie sprzedaży w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy nie będzie dotyczyć:

1) nieruchomości i ich części przeznaczonych w:

a) miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub

b) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, lub

c) ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

– na cele inne niż rolne, w szczególności na parki technologiczne, parki przemysłowe, centra biznesowo-logistyczne, składy magazynowe, inwestycje transportowe, budownictwo mieszkaniowe, obiekty sportowo-rekreacyjne, lub

2) nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych, lub

3) domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych i garaży wraz z niezbędnymi gruntami oraz ogródków przydomowych, lub

4) nieruchomości rolnych o powierzchni do 2 ha.

Ponadto Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na wniosek Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych, będzie mógł wyrazić zgodę na sprzedaż nieruchomości lub ich części innych niż wymienione, jeżeli będzie to uzasadnione względami społeczno-gospodarczymi.

12. Czy będzie możliwe nabycie nieruchomości Zasobu w przetargu ograniczonym przez młodych rolników, którzy nie posiadają kwalifikacji rolniczych oraz nie spełniają wymogu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat?

W przetargach organizowanych wyłącznie dla:

1) rolników indywidualnych będą mogły uczestniczyć również osoby, które nie spełniają jedynie wymogu dotyczącego 5-letniego okresu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, określonego w przepisach o kształtowaniu ustroju rolnego, w przypadku gdy osoby te w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do sprzedaży mają nie więcej niż 40 lat;

2) osób zamierzających utworzyć gospodarstwo rodzinne, będą mogły uczestniczyć również osoby, którym pod warunkiem uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, przyznano pomoc finansową, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2013 r. poz. 173, z 2015 r. poz. 349 oraz z 2016 r. poz. 337) albo w art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 349 i 1888 oraz z 2016 r. poz. 337), a termin na uzupełnienie tych kwalifikacji jeszcze nie upłynął.

Źródło:MRiRW