Żerniki Dolne

Żerniki Dolne – osada służebna powstała przed 1250 rokiem. Nazwa pochodzi od zajęcia mieszkańców - żyrdników, którzy zajmowali się transportem lub rozbijaniem namiotów książęcych. Według J. Banasika i R. Góry osada należała do Jana Rytwiańskiego herbu Jastrzębiec. Istniał tu folwark rycerski. W 1579 roku była  w rękach Różyckich z Kargowa. W 1885 roku należała do gminy Tuczępy i parafii Kargów. Obecnie należy do gminy Stopnica i nadal pozostaje w parafii Kargów.

Według E. Majewskiego „… grunta tej wsi leżą pomiędzy dwoma odnogami Sanicy oraz w klinie utworzonym przez północną odnogę tej rzeki, a rzeczką Schodnią, która płynąc od północno – zachodu, łączy się po za Tuczępską Wólką za młynem z Sanicą.
W latach 1894 i 1896 odkryto tu ślady kultury przedhistorycznej. Były tu: osada, cmentarzysko, pracownia narzędzi krzemiennych. Znajdowała się też piaszczysta wydma zwana „Łysą Górą”, gdzie rozsiane były wióry i drobne narzędzia krzemienne, pospołu z kawałkami naczyń glinianych, grubej roboty, bez ornamentów.” Około roku 1505 wieś otrzymała w wianie Elżbieta córka Jana Rytwiańskiego, wydana w 1510 roku za Jana Feliksa Oleśnickiego herbu Dębno, dziedzica pobliskiej wsi Bosowice i dóbr Oleśnica. Po śmierci Jana Oleśnickiego (1512 rok) wieś została sprzedana  Piotrowi Zborowskiemu, było tu wtedy 12 kmieci na 6 łanach. W roku 1586 wieś posiadł Andrzej Zborowski, a od niego kupił ją Jan Karwicki herbu Łabędź. Po jego śmierci majątek dziedziczyła wdowa Krystyna z Orzechowskich. W roku 1736 właścicielką Żernik była Ludwika z Różyckich Karwicka. Z Rejestru Diecezjów Franciszka Czajkowskiego z lat 1783 – 1794 wynika, że około roku 1800 właścicielem Żernik był Joachim Różycki, a po nim jego syn Erazm, który brał udział w kampanii Napoleona na Rosję i powstaniu z roku 1831. Prawdopodobnie do roku 1930 właścicielem wsi był Henryk Różycki. W roku 1804 we wsi było 32 kwatery, 20 mężczyzn i 12 koni. Był tu też zespół dworski z niedaleko położonym stawem i osadą młynarską, gorzelnią, owczarnią, stajnią, wozownią, stodołą.

Źródło: D. Kalina, M. Mirowski „Miasto i gmina Stopnica. Dzieje i zabytki”

Imprezy

Patronat

2024-09-04 - 2025-02-28

Zapraszamy do korzystania z Inkubatora przetwórstwa rolnego w Strzałkowie